Hamile kalmaya karar verdiğinizde
İnsanın hayatında verdiği en önemli kararlardan birisi çocuk sahibi olmak istemesi. Hemen hemen her kadın hayatının herhangi bir döneminde çocuk sahibi olmayı arzu eder. Ancak bu güç karar verildiğinde hamile kalmadan önce hem ruhsal, hem de fiziksel olarak hazır olmak gerekir.
Gebelik öncesi muayene
Anne olmaya karar verildiğinde ilk yapılması gereken gebeliği takip etmesi istenilen hekim ile temasa geçmek, randevu almak ve muayeneye gitmektir. Bu ziyaret esnasında hekim kişinin genel sağlık durumu hakkında bilgi sahibi olur ve gebelik ile ilgili yaşam şeklindeki bazı değişiklikler ile ilgili plan yapar.
İlk muayenede detaylı bir fizik inceleme yapılmalı. Gebelik esnasında gelişmekte olan bebeğe olumsuz etkileri olabilecek bazı enfeksiyonlara karşı bağışıklık olup olmadığı araştırılmalı. Eğer kişi bağışık değilse gebelikten en az 3 ay önce aşı yapılmalı.
Kişinin kronik bir rahatsızlığının olup olmadığı son derece önemlidir. Şeker hastalığı ya da yüksek tansiyon gibi bazı önceden bilinen hastalıklar kontrol altına alınmalı.
Düzenli ya da düzensiz kullanılan ilaçlar hekimle tartışılmalı, bunların gebeliğe ve bebeğe olan etkileri sorgulanmalı.
Hem anne, hem de baba adayının aile geçmişleri sorgulanmalı, soylarında genetik geçiş gösteren herhangi bir anomali ya da hastalığın olup olmadığı araştırılmalı. Bu tür bir problem varlığında hekim gebelik öncesi genetik danışma isteyebilir.
Hamileliğe hazırlık yaparken nelere dikkat edilmeli?
Gebelik ve anne olma heyecanı sağlıklı bir yaşam için mükemmel bir motivasyon aracıdır. Bu kararı veren pek çok kadın alışkanlıklarını kendi isteği ile değiştirir. Pek çoğunun eşi de ona destek olmak maksadıyla ona uyum sağlar. Sonuç, daha sağlıklı bireyler ve aileler olarak karşımıza çıkar.
Sigara: Sigarayı bırakmak için anne olmayı istemekten daha iyi bir sebep olamaz. Sigara kadında yumurta, erkekte sperm sayı ve kalitesini azalttığından gebe kalmada güçlüğe neden olabilir. Sigara içen hamilelerin bebekleri düşük doğum ağırlıklı olabilir. Bu kadınlarda düşük ya da erken doğum daha sık görülür. Yeni yayınlanan bir çalışmada gebelikleri boyunca sigara kullanan kadınlardan doğan erkek çocukların ileriki yaşamlarında suç ve şiddete olan eğilimlerinin artmış olarak bulunması ilginçtir.
Alkol: Benzer şekilde alkol de hamile kalma şansını bir miktar azaltır. Anne karnında alkole maruz kalan bebeklerde uzun dönemde zeka gerilikleri, öğrenme bozuklukları, davranış bozuklukları görülebilir. Yine yapılan bir çalışmada haftada 1 - 5 kez alkol kullanan kadınların hiç kullanmayanlara göre daha zor gebe kaldıkları saptantı. Alkol erkekde de sperm sayısı ve kalitesini azaltır.
Stres: İsrail'de yapılan bir araştırmada infertilite tedavisi gören kadınlarda stres gidermek maksadı ile meditasyon yapanlarda gebeliklerin daha kolay elde edildiği sonucuna varıldı. Meditasyon en sağlıklı ve kolay stres giderici egzersizdir.
Beslenme: Gebelikte olduğu gibi gebe kalmaya karar verildiğinde de beslenme son derece önemlidir. Suni tatlandırıcılar, kafein gibi pek çok maddenin kullanımı azaltılmalı. Kilo fazlalığı varsa bunları vermek için en iyi dönem gebelik öncesidir. Çünkü gebelikte diyet önerilmez.
Hamile kalmadan önce günlük folik asit takviyesi faydalı olabilir. Günde alınan 400 - 800 mikrogram folik asit bebekdeki merkezi sinir sistemi anomalilerini %50'ye yakın oranda azaltır. Folik asidin düşük olasılığını da arttırdığına dair araştırmalar mevcut.
Önemli noktalar
Gebelik öncesi muayene
Anne olmaya karar verildiğinde ilk yapılması gereken gebeliği takip etmesi istenilen hekim ile temasa geçmek, randevu almak ve muayeneye gitmektir. Bu ziyaret esnasında hekim kişinin genel sağlık durumu hakkında bilgi sahibi olur ve gebelik ile ilgili yaşam şeklindeki bazı değişiklikler ile ilgili plan yapar.
İlk muayenede detaylı bir fizik inceleme yapılmalı. Gebelik esnasında gelişmekte olan bebeğe olumsuz etkileri olabilecek bazı enfeksiyonlara karşı bağışıklık olup olmadığı araştırılmalı. Eğer kişi bağışık değilse gebelikten en az 3 ay önce aşı yapılmalı.
Kişinin kronik bir rahatsızlığının olup olmadığı son derece önemlidir. Şeker hastalığı ya da yüksek tansiyon gibi bazı önceden bilinen hastalıklar kontrol altına alınmalı.
Düzenli ya da düzensiz kullanılan ilaçlar hekimle tartışılmalı, bunların gebeliğe ve bebeğe olan etkileri sorgulanmalı.
Hem anne, hem de baba adayının aile geçmişleri sorgulanmalı, soylarında genetik geçiş gösteren herhangi bir anomali ya da hastalığın olup olmadığı araştırılmalı. Bu tür bir problem varlığında hekim gebelik öncesi genetik danışma isteyebilir.
Hamileliğe hazırlık yaparken nelere dikkat edilmeli?
Gebelik ve anne olma heyecanı sağlıklı bir yaşam için mükemmel bir motivasyon aracıdır. Bu kararı veren pek çok kadın alışkanlıklarını kendi isteği ile değiştirir. Pek çoğunun eşi de ona destek olmak maksadıyla ona uyum sağlar. Sonuç, daha sağlıklı bireyler ve aileler olarak karşımıza çıkar.
Sigara: Sigarayı bırakmak için anne olmayı istemekten daha iyi bir sebep olamaz. Sigara kadında yumurta, erkekte sperm sayı ve kalitesini azalttığından gebe kalmada güçlüğe neden olabilir. Sigara içen hamilelerin bebekleri düşük doğum ağırlıklı olabilir. Bu kadınlarda düşük ya da erken doğum daha sık görülür. Yeni yayınlanan bir çalışmada gebelikleri boyunca sigara kullanan kadınlardan doğan erkek çocukların ileriki yaşamlarında suç ve şiddete olan eğilimlerinin artmış olarak bulunması ilginçtir.
Alkol: Benzer şekilde alkol de hamile kalma şansını bir miktar azaltır. Anne karnında alkole maruz kalan bebeklerde uzun dönemde zeka gerilikleri, öğrenme bozuklukları, davranış bozuklukları görülebilir. Yine yapılan bir çalışmada haftada 1 - 5 kez alkol kullanan kadınların hiç kullanmayanlara göre daha zor gebe kaldıkları saptantı. Alkol erkekde de sperm sayısı ve kalitesini azaltır.
Stres: İsrail'de yapılan bir araştırmada infertilite tedavisi gören kadınlarda stres gidermek maksadı ile meditasyon yapanlarda gebeliklerin daha kolay elde edildiği sonucuna varıldı. Meditasyon en sağlıklı ve kolay stres giderici egzersizdir.
Beslenme: Gebelikte olduğu gibi gebe kalmaya karar verildiğinde de beslenme son derece önemlidir. Suni tatlandırıcılar, kafein gibi pek çok maddenin kullanımı azaltılmalı. Kilo fazlalığı varsa bunları vermek için en iyi dönem gebelik öncesidir. Çünkü gebelikte diyet önerilmez.
Hamile kalmadan önce günlük folik asit takviyesi faydalı olabilir. Günde alınan 400 - 800 mikrogram folik asit bebekdeki merkezi sinir sistemi anomalilerini %50'ye yakın oranda azaltır. Folik asidin düşük olasılığını da arttırdığına dair araştırmalar mevcut.
Önemli noktalar
- Hamile kalınıp kalınamayacağı önceden bilinemez. Hiçbir hekim ya da kişi, hiçbir kimseye çocuğun olur ya da olmaz diye garanti veremez. Tabii ki bunun istisnaları vardır. Rahimi ya da testisleri olmayan bireylerden oluşan çiftlerde doğal olarak gebelik olmaz. Ancak anatomik olarak hiçbir problem olmasa bile %15 vakada açıklanamayan kısırlık olduğu unutulmamalı.
- Hamile kalmaya karar verildiğinde doğal olarak ilk yapılacak şey korunmayı bırakmak. Uygulanan yönteme bağlı olarak üreme yeteneğinin geri dönmesi 0 - 3 ay kadar sürebilir.
- Hamile kalmak için en uygun dönem 28 günde bir adet gören kadında kanamanın başlangıcından itibaren 12 - 15. günlerdir.
- Hamile kalma şansını arttırmak için düzenli bir cinsel yaşam ve haftada en az 3 ilişki faydalı olur. Bu şekildeki çiftlerin %75'i 6 ay içinde gebelik elde eder.
- Çiftlerin %15'inde 1 yılın sonunda gebelik olmaz. Bu çiftlerin infertilite araştırılması açısından hekime müracaat etmesi gerekir.
