iş etütü yöntemi
mtm yöntemi zaman etüdü formu örneği metot etüdü örneği metod
İş etüdü yöntemi ile nitelikli bir işçinin, tanımlanmış bir performans düzeyinde, belirli bir işi başarabilmesi için gerekli zaman saptanır. İş ölçümü faydalı işin yapılmadığı, etkili olmayan zaman’ın araştırılmasında, azaltılmasında ve sonuç olarak artadan kaldırılmasında yardımcı olur.En önemli iş etüd teknikleri:
- İş Örnekleme
- Zaman Etüdü
- Önceden Belirlenmiş Zaman Standartları (PTS)
- Standart Veriler
1) İş Örneklemesi : Sanayide bu yöntem, iki bölümün verimini karşılaştırmak, grup içinde işin adil olarak dağılımını sağlamak ve yöneticilerin, verimsiz zaman ve nedenleri konusunda bilgilenmelerine yardımcı olmak amacı ile yaygın olarak kullanılır.
2) Zaman Etüdü : Belirlenen koşullar altında yürütülen belli bir işin bileşenlerinin gerçekleştirilme zaman ve hızının kaydedilmesi ve söz konusu işin önceden saptanmış bir performans düzeyinde yürütülebilmesi için gerekli zamanın hesaplanması amacı ile elde edilen verilerin çözümlenmesi için başvurulan bir iş ölçümü tekniğidir.Zaman etüdü işleminin başlıca aşamaları şunlardır:
- İş, işçiler ve çevre koşulları konusunda elde edilebilecek tüm bilgilerin derlenip kaydedilmesi;
- İşin ”bileşenlerine” ayrılarak yöntemin eksiksiz tanımlamasının yapılması;
- En etkin yöntemlerin ve hareketlerin kullanıldığından emin olmak için ayrıntılı bileşenlerin gözden geçirilmesi ve örnek büyüklüğünün belirlenmesi;
- İşçilerin, işin her bir ”bileşeni” tamamlamları için gerekli zamanın uygun bir zamanlama cihazı ile (genellikle kronometre) ölçülüp kaydedilmesi;
- Gözlemcinin öznel yargılarına göre etkili çalışma hızının tayin edilmesi;
- Gözlenen zamanların ”temel zamanlara”a dönüştürülmesi;
- Çalışma için temel zaman dışında tanınacak toleransların belirlenmesi;
- Çalışma için ‘’standart zaman”ın belirlenmesi;
Zaman etüdü çalımaları aynı zamanda, çalışma hızınının tayin edilip, çalışma hızı ile standart çalışma arasında bağıntı kurabilmek için performans değerlendirme gibi tekniklerin de yoğun biçimde kullanımı gerektirir.Standart çalışma temposunda çalışıp uygun dinlenme zamanları kullanıldığında, bir işçi işgünü veya vardiya boyunca standart performans düzeyine ulaşmış olacaktır.Bir iş için standart zaman, bileşenlerinin yinelenme sıklıklarının göz önünde bulundurulup, ek olarak dinlenme için gerekli süre tanındıktan sonra işin tüm bileşenlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli standart zamanların toplamıdır.
3) Önceden Belirlenmiş Zaman Standartları (PTS) : Hareketlerin özelliğine ve hareketin yapılmış olduğu koşullara göre sınıflandırılmış temel insan hareketlerinin yapılabilmesi için gerekli sürelerin, bir işin belirli bir performans düzeyinde yapılabilmesi için gerekli zamanın belirlenmesinde kullanıldığı bir iş ölçümü tekniğidir.Bu teknik, iş döngüsünün çok kısa olduğu ve mikro hareketleri içerdiği durumlarda, iş miktarının ölçümünde kullanılır.Dolayısıyla önceden belirlenmiş zaman standardı sistemleri, temel hareketler için standart zamanlar kullanılarak, işlem zamanının bulunması amacına yönelik tekniklerdir.Verili bir işlem incelenip, işlemi oluşturan temel hareketler tanımlanıp, verili koşullar altında yapılan her hareket tipi için standart zamanı gösteren önceden belirlenmiş zaman standardı tablolarına başvurularak, yüm işlem için bir standart zamanın türetilmesi mümkündür.Önceden belirlenmiş zaman standardı sitemleri iki yönde uygulanabilir:İşçilerin hareketlerinin doğrudan gözlenmesi; yeni veya alternatif iş yöntemlerinin oluşturulabilmesi için gerkli hareketlerin zihinde canlandırılması.
Önceden belirlenmiş zaman standardı konusundaki sistemlerin çeşitli olmasına karşın en yaygın olarak kullanılan metod zaman ölçümüdür (MTM).
4) Standart Veriler : İşyerindeki yinelenen iş bileşenleri içeren standart veri bankaları tüm yeni işler için zaman etüdü çalışmaları yapılmasından kaçınmak için yararlıdır.Her yeni iş için zaman etüdü yapmak yerine işi bileşenlerine ayırıp her bileşen için normal zamanın türetilmesi amacı ile veri bankalarına başvurarak, yeni işin yapılabilmesi için gerekli toplam zamanın hesaplanması ve yeterli tolerans tanınarak standart zamanın belirlenmesi mümkündür.Olabildiğince çok sayıdaki iş bileşeni standartlaştırılarak ve tüm faktörlerin göz önünde bulundurulması sağlanarak, verilerin güvenilirliği artırılabilir.Bir standart veri bankasının geliştirilmesi için aşağıdaki belirtilen basamaklar tavsiye edilmektedir:
- Kapsam konusunda kara veriniz.(iş alanları, süreçler, iş elemanları)
- olabildiğince çok sayıda ortak eleman belirleyerek, iş analizi yöntemi ile çeşitli işleri bileşenlerine ayırınız;
- zaman belirleme yöntemi (kronometre ile zaman etüdü veya metot zaman ölçümü9 konusunda kara veriniz;
- her bir bileşen için zamanı etkilemesi mümkün olan etmenleri belirleyip, bu etmenleri birincil etmenler ve ikincil etmenler olarak sınıflandırınız;
- kronometre zaman etüdü yöntemini kullanırken, etkinliğin yerine getirilmesi için gerekli zamanın ölçümünde bizzat gözlem yapınız;
- gözlemleriniziseçilen ölçüm sistemine (kronometre zaman etüdü veya önceden belirlenmiş zaman standartları) bağlı olarak özel formalara kaydediniz.
İş etüdü yöntemi ile nitelikli bir işçinin, tanımlanmış bir performans düzeyinde, belirli bir işi başarabilmesi için gerekli zaman saptanır. İş ölçümü faydalı işin yapılmadığı, etkili olmayan zaman’ın araştırılmasında, azaltılmasında ve sonuç olarak artadan kaldırılmasında yardımcı olur.En önemli iş etüd teknikleri:
- İş Örnekleme
- Zaman Etüdü
- Önceden Belirlenmiş Zaman Standartları (PTS)
- Standart Veriler
1) İş Örneklemesi : Sanayide bu yöntem, iki bölümün verimini karşılaştırmak, grup içinde işin adil olarak dağılımını sağlamak ve yöneticilerin, verimsiz zaman ve nedenleri konusunda bilgilenmelerine yardımcı olmak amacı ile yaygın olarak kullanılır.
2) Zaman Etüdü : Belirlenen koşullar altında yürütülen belli bir işin bileşenlerinin gerçekleştirilme zaman ve hızının kaydedilmesi ve söz konusu işin önceden saptanmış bir performans düzeyinde yürütülebilmesi için gerekli zamanın hesaplanması amacı ile elde edilen verilerin çözümlenmesi için başvurulan bir iş ölçümü tekniğidir.Zaman etüdü işleminin başlıca aşamaları şunlardır:
- İş, işçiler ve çevre koşulları konusunda elde edilebilecek tüm bilgilerin derlenip kaydedilmesi;
- İşin ”bileşenlerine” ayrılarak yöntemin eksiksiz tanımlamasının yapılması;
- En etkin yöntemlerin ve hareketlerin kullanıldığından emin olmak için ayrıntılı bileşenlerin gözden geçirilmesi ve örnek büyüklüğünün belirlenmesi;
- İşçilerin, işin her bir ”bileşeni” tamamlamları için gerekli zamanın uygun bir zamanlama cihazı ile (genellikle kronometre) ölçülüp kaydedilmesi;
- Gözlemcinin öznel yargılarına göre etkili çalışma hızının tayin edilmesi;
- Gözlenen zamanların ”temel zamanlara”a dönüştürülmesi;
- Çalışma için temel zaman dışında tanınacak toleransların belirlenmesi;
- Çalışma için ‘’standart zaman”ın belirlenmesi;
Zaman etüdü çalımaları aynı zamanda, çalışma hızınının tayin edilip, çalışma hızı ile standart çalışma arasında bağıntı kurabilmek için performans değerlendirme gibi tekniklerin de yoğun biçimde kullanımı gerektirir.Standart çalışma temposunda çalışıp uygun dinlenme zamanları kullanıldığında, bir işçi işgünü veya vardiya boyunca standart performans düzeyine ulaşmış olacaktır.Bir iş için standart zaman, bileşenlerinin yinelenme sıklıklarının göz önünde bulundurulup, ek olarak dinlenme için gerekli süre tanındıktan sonra işin tüm bileşenlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli standart zamanların toplamıdır.
3) Önceden Belirlenmiş Zaman Standartları (PTS) : Hareketlerin özelliğine ve hareketin yapılmış olduğu koşullara göre sınıflandırılmış temel insan hareketlerinin yapılabilmesi için gerekli sürelerin, bir işin belirli bir performans düzeyinde yapılabilmesi için gerekli zamanın belirlenmesinde kullanıldığı bir iş ölçümü tekniğidir.Bu teknik, iş döngüsünün çok kısa olduğu ve mikro hareketleri içerdiği durumlarda, iş miktarının ölçümünde kullanılır.Dolayısıyla önceden belirlenmiş zaman standardı sistemleri, temel hareketler için standart zamanlar kullanılarak, işlem zamanının bulunması amacına yönelik tekniklerdir.Verili bir işlem incelenip, işlemi oluşturan temel hareketler tanımlanıp, verili koşullar altında yapılan her hareket tipi için standart zamanı gösteren önceden belirlenmiş zaman standardı tablolarına başvurularak, yüm işlem için bir standart zamanın türetilmesi mümkündür.Önceden belirlenmiş zaman standardı sitemleri iki yönde uygulanabilir:İşçilerin hareketlerinin doğrudan gözlenmesi; yeni veya alternatif iş yöntemlerinin oluşturulabilmesi için gerkli hareketlerin zihinde canlandırılması.
Önceden belirlenmiş zaman standardı konusundaki sistemlerin çeşitli olmasına karşın en yaygın olarak kullanılan metod zaman ölçümüdür (MTM).
4) Standart Veriler : İşyerindeki yinelenen iş bileşenleri içeren standart veri bankaları tüm yeni işler için zaman etüdü çalışmaları yapılmasından kaçınmak için yararlıdır.Her yeni iş için zaman etüdü yapmak yerine işi bileşenlerine ayırıp her bileşen için normal zamanın türetilmesi amacı ile veri bankalarına başvurarak, yeni işin yapılabilmesi için gerekli toplam zamanın hesaplanması ve yeterli tolerans tanınarak standart zamanın belirlenmesi mümkündür.Olabildiğince çok sayıdaki iş bileşeni standartlaştırılarak ve tüm faktörlerin göz önünde bulundurulması sağlanarak, verilerin güvenilirliği artırılabilir.Bir standart veri bankasının geliştirilmesi için aşağıdaki belirtilen basamaklar tavsiye edilmektedir:
- Kapsam konusunda kara veriniz.(iş alanları, süreçler, iş elemanları)
- olabildiğince çok sayıda ortak eleman belirleyerek, iş analizi yöntemi ile çeşitli işleri bileşenlerine ayırınız;
- zaman belirleme yöntemi (kronometre ile zaman etüdü veya metot zaman ölçümü9 konusunda kara veriniz;
- her bir bileşen için zamanı etkilemesi mümkün olan etmenleri belirleyip, bu etmenleri birincil etmenler ve ikincil etmenler olarak sınıflandırınız;
- kronometre zaman etüdü yöntemini kullanırken, etkinliğin yerine getirilmesi için gerekli zamanın ölçümünde bizzat gözlem yapınız;
- gözlemleriniziseçilen ölçüm sistemine (kronometre zaman etüdü veya önceden belirlenmiş zaman standartları) bağlı olarak özel formalara kaydediniz.
